Οι καλύτερες διανομές Linux για αρχάριους

Αν είστε νέοι στο Linux, η βασική δυσκολία είναι να επιλέξετε τη διανομή που θα εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας. Για να σας βοηθήσουμε, παρουσιάζουμε εδώ τις καλύτερες διανομές Linux για αρχάριους, που όλες είναι δωρεάν. Και φυσικά, δεν απαιτούν να έχετε καμία ιδιαίτερη εμπειρία στους υπολογιστές... Ας τις δούμε αναλυτικά.

Linux Mint: Η καλύτερη διανομή για νέους χρήστες

Πλεονεκτήματα

• Λογισμικό ανοικτού κώδικα και δωρεάν

• Το περιβάλλον Cinnamon μοιάζει αρκετά με τα Windows

• Καμία συλλογή προσωπικών δεδομένων

• Ευκολία χρήσης

Μειονεκτήματα

• Μπορεί να μην είναι συμβατό ή να μην έχει όλα τα προγράμματα ή παιχνίδια που θέλετε.

• Δεν περιλαμβάνει κλειστού κώδικα drivers (Nvidia, ATI κ. λπ. ), αλλά μπορείτε εύκολα να τους εγκαταστήσετε μέσω του Driver Manager

Τι πρέπει να κάνει ένας χρήστης των Windows για να δοκιμάσει το Linux; Σίγουρα θα πρέπει να στραφεί στο Linux Mint, και συγκεκριμένα στην έκδοση που χρησιμοποιεί το περιβάλλον εργασίας Cinnamon. Σε αντίθεση με άλλες διανομές Linux, αυτό το περιβάλλον του Mint έχει τα τρία στοιχεία με τα οποία είστε πιθανότατα εξοικειωμένοι: ένα εικονίδιο Windows, ένα μενού και ένα δείκτη. Δεν είναι βέβαια 100% ίδιο με τα Windows, αλλά οι περισσότεροι χρήστες συμφωνούν ότι το Cinnamon μοιάζει πολύ με τα Windows. Από την άλλη πλευρά, οι παλιότεροι χρήστες του Linux που είχαν συνηθίσει το περιβάλλον εργασίας GNOME 2.x επίσης αγαπούν το Cinnamon, αν και για αυτούς υπάρχει μια άλλη αξιόλογη εναλλακτική λύση, με βάση το Mint, που είναι το MATE που είναι επίσης διαθέσιμο στο Mint. Αν σας ενδιαφέρουν τα τεχνικά/ιστορικά στοιχεία, το Cinnamon βασίζεται στην πιο μοντέρνα επιφάνειας εργασίας GNOME 3.x, ενώ το MATE είναι μια απόπειρα για συνέχιση του παλαιότερου GNOME 2.x. Η πιο πρόσφατη έκδοση του Linux Mint αυτή τη στιγμή είναι η 21.1 "Vera".

Κατεβάστε το Linux Mint

Δείτε εδώ τη διαδικασία εγκατάστασης του Mint

Chrome OS: Αν θέλετε όλα να είναι στο cloud

Πλεονεκτήματα

• Εύκολο στη χρήση

• Δεν χρειάζεται να έχετε Chromebook

• Δωρεάν

• Συμβατό με PC και Mac από το 2007 και μετά

• Βασίζεται στο (Google) Cloud

Μειονεκτήματα

• Καμία υποστήριξη για overclocking CPUs ή GPUs

• Βασίζεται στο (Google) Cloud (αυτό μπορεί να ειναι και μειονέκτημα...)

Χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο για τα πάντα; Γράφετε με το Google Docs, χρησιμοποιείτε το Mint για την διαχείριση των οικονομικών σας και το Gmail για το ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο; Αυτό που χρειάζεστε είναι ένα Chromebook ή, αν δεν θέλετε άλλον υπολογιστή, εγκαταστήστε στο PC σας το Chrome OS που βασίζεται στο Linux.

Για να είμαστε ξεκάθαροι, το Chrome OS τεχνικά "δεν είναι Linux", αλλά ένα λειτουργικό σύστημα της Google που χρησιμοποιεί τον πυρήνα Linux και είναι το λειτουργικό σύστημα που τρέχει τα Chromebooks. Αν σας ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες, το Chrome OS βασίζεται στη διανομή Gentoo, η οποία έχει τη φήμη ότι μόνο για ειδικούς. Τα καλά νέα όμως είναι ότι με το Chrome OS δεν χρειάζεται να ξέρετε απολύτως τίποτε. Πρακτικά, πρέπει να σκαλίσετε πολύ το Chrome OS, για να δείτε το Gentoo. Με απλά λόγια, ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει το Chrome OS. Και όπως είπαμε, δεν χρειάζεται να αγοράσετε ένα Chromebook για να δείτε το Chrome OS. Η Neverware, που τώρα είναι θυγατρική της Google, προσφέρει το ChromeOS Flex. Πρόκειται για μια παραλλαγή του Chrome OS, την οποία μπορείτε να εγκαταστήσετε σε σχεδόν οποιοδήποτε PC ή Mac που έχει κατασκευαστεί από το 2007 και μετά. Το αποτέλεσμα είναι ότι ειδικά τα παλιότερα μηχανήματα γίνονται πολύ πιο χρήσιμα από ό,τι τρέχετε σήμερα σε αυτά. Μπορείτε επίσης να ενεργοποιήσετε την υποστήριξη Linux στο Chrome OS και να εγκαταστήσετε και να εκτελέσετε εφαρμογές Linux.

Λήψη Chrome OS flex (πρέπει να συμπληρώσετε πρώτα μια φόρμα με τα στοιχεία σας).

Δείτε ένα βίντεο με το Chrome OS flex (λήψη και εγκατάσταση)

Ubuntu: Η διανομή που πρέπει να δοκιμάσετε

Πλεονεκτήματα

• Ιδανικό για PC καθώς και για εταιρείες

• Εχει τα καλύτερα συστήματα αναγνώρισης υλικού

• Εγκαθιστάτε εφαρμογές με ένα κλικ.

• Χιλιάδες εφαρμογές διαθέσιμες μέσω "αποθετηρίων" ή/και Snap

• Σούπερ απλό στη χρήση (μόλις το μάθετε!)

Μειονεκτήματα

• Το περιβάλλον είναι εντελώς διαφορετικό από τα Windows, και μπορει να χρειαστεί λίγος χρόνος για εξοικείωση.

Για πολλά χρόνια, το Ubuntu ήταν η συνιστώμενη διανομή Linux για νέους χρήστες. Αυτό ισχύει ακόμα και σήμερα (αν και το Linux Mint κλέβει συχνά αυτόν τον τίτλο στο Distrowatch). Και ο λόγος είναι απλός. Το Ubuntu είναι φιλικό προς τους αρχάριους χρήστες, απλό και έχει μεγάλη υποστήριξη από την κοινότητα. Αν έχετε μια ερώτηση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάποιος εκεί έξω έχει αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα και έχει βρει μια απάντηση.

Από προεπιλογή, το Ubuntu χρησιμοποιεί το περιβάλλον εργασίας GNOME 3.x. Χρειάζεται λίγο χρόνο για να το μάθετε, αν το μόνο που γνωρίζατε πριν ήταν τα Windows, αλλά δεν είναι δύσκολο. Στην πραγματικότητα, μόλις εξοικειωθείτε με αυτό το περιβάλλον εργασίας, θα δείτε ότι είναι απόλυτα "λογικό" (και ίσως αναρωτηθείτε γιατί δεν ακολουθούν το παράδειγμα του και τα άλλα λειτουργικά συστήματα). Η πιο πρόσφατη έκδοση του Ubuntu αυτή τη στιγμή είναι η 23.04 (Lunar Lobster) αν και προτείνουμε να προτιμήσετε την περσινή έκδοση 22.04 (Jammy Jellyfish) η οποία έχει μακρόχρονη υποστήριξη (Long Term Support ή LTS)

Κατεβάστε το Ubuntu

Δείτε βίντεο με το Ubuntu 22.04

Δείτε τη διαδικασία εγκατάστασης του Ubuntu βήμα-βήμα

Zorin OS: Αν θέλετε να κάνετε τη μετάβαση από τα Windows κάπως πιο εύκολη

Πλεονεκτήματα

• Εχει και δωρεάν αλλά και επί πληρωμή εκδόσεις

• Δεν απαιτείται εμπειρία

• Εχει την εμφάνιση και την αίσθηση των Windows

• Λειτουργεί τόσο σε PC όσο και σε Mac

Μειονεκτήματα

• Δεν υποστηρίζει όλα τα προγράμματα των Windows ή του macOS

• Δεν είναι πάντα τόσο ενημερωμένο

Το Zorin OS βασίζεται στο Ubuntu (όπως άλλωστε και το Mint) και ο σκοπός του είναι να σας βοηθήσει να μεταβείτε από τα Windows ή το macOS στο Linux.  Αν δεν σας αρέσει η ιδέα να μάθετε έστω και λίγο το GNOME, μπορείτε να το δοκιμάσετε. Και όπως θα διαπιστώσετε, με την εφαρμογή Zorin Appearance μπορείτε να δώσετε στην επιφάνεια εργασίας σας την ίδια εμφάνιση και αίσθηση με τα Windows.

Το Zorin κυκλοφορεί σε τέσσερις διαφορετικές εκδόσεις: οι εκδόσεις Core, Lite και Education είναι δωρεάν, ενώ η Pro, η οποία σας δίνει την εμφάνιση των κλασικών Window, των Windows 11 ή του macOS, κοστίζει 39 ευρώ. Η έκδοση Core δίνει τα βασικά, ενώ η έκδοση Lite είναι κυρίως για παλαιότερους υπολογιστές (δείτε τις απαιτήσεις εδώ). Το Education έχει στόχο την εκπαίδευση, όπως λέει το όνομά του, και γι' αυτό έρχεται με προεγκατεστημένα εκπαιδευτικά προγράμματα, όπως το Kolibri για εκπαιδευτικό περιεχόμενο και το Veyon για διαχείριση τάξης . Η πιο πρόσφατη έκδοση οποιουδήποτε από τα τρία είναι το Zorin OS 16.  Επιπρόσθετα, αυτό το λειτουργικό σύστημα συνοδεύεται από τεκμηρίωση που έχει γραφτεί ειδικά για να σας βοηθήσει να μεταβείτε από τα Windows στο Linux.

Κατεβάστε το Zorin OS

MX Linux: Εύκολο και ελαφρύ, ιδανικό αν το PC σας είναι παλιότερο

Πλεονεκτήματα

• Συμβατό με παλαιότερους υπολογιστές, ακόμα και 32bit.

• Περιβάλλον φιλικό για αρχάριους

Μειονεκτήματα

• Δεν υπάρχει επιλογή dual boot με Windows σε νεότερους υπολογιστές

• Δεν υποστηρίζει καλά τα αποθετήρια του Ubuntu (αρα δεν θα έχετε τόσες εφαρμογές)

Το MX Linux είναι μια καλή, σταθερή και ελαφριά διανομή που χρησιμοποιεί ως επιφάνεια εργασίας το Xfce κυρίως (αν και υπάρχουν εκδόσεις με KDE ή Fluxbox). Λειτουργεί καλά και είναι αρκετά δημοφιλές. Για τους αρχάριους, το θετικό είναι ότι είναι φιλικό και εύκολο στην εκμάθηση. Το βασικό του πλεονέκτημα όμως είναι μπορείτε να το τρέξετε ακόμη και σε αρχαία "εργαλεία" με Pentium II. Η πιο πρόσφατη έκδοση που είναι διαθέσιμη σήμερα είναι το MX Linux 21.3 "Wildflower.

Κατεβάστε το MX Linux

elementary OS: Η καλύτερη λύση αν θέλετε να πάτε από το macOS στο Linux

Πλεονεκτήματα

• Κομψό περιβάλλον τύπου macOS

• Σχετικά εύκολο με μικρή καμπύλη μάθησης

• Αποδίδει καλά στα περισσότερα μηχανήματα

• Πολύ σταθερό

• Υποστήριξη Snap και Flatpak

Μειονεκτήματα

• Περιορισμένες εφαρμογές στο AppCenter

• Οι ενημερώσεις δεν είναι τόσο γρήγορες

• Οι πλήρεις αναβαθμίσεις απαιτούν νέα εγκατάσταση!

To elementary OS είναι μια διανομή Linux που βασίζεται στην επιφάνεια εργασίας Pantheon. Πρόκειται για μια κομψή διεπαφή που κάνει τη χρήση πραγματική απόλαυση. Ως λειτουργικό σύστημα, το Elementary OS είναι σταθερό και αρκετά γρήγορο στη χρήση. Η μόνη παραφωνία που έχουμε να επισημάνουμε για τη χρήση του elementary OS είναι ότι το AppCenter (η εφαρμογή τύπο App Store από την οποία βρίσκεις και εγκαθιστάς προγράμματα) δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό διαθέσιμων εφαρμογών. Περισσότερες θα βρείτε, ας πούμε στο Pop!_OS (μια άλλη διανομή Linux) ή στην αντίστοιχη εφαρμογή Software του Ubuntu. Ευτυχώς, όμως, το elementary OS υποστηρίζει τα συστήματα Flatpak και Snap, οπότε μπορείτε να εγκαταστήσετε πληθώρα εφαρμογών από τη... γραμμή εντολών. Δυστυχώς, ούτε η υποστήριξη Flatpak ούτε η υποστήριξη Snap είναι ενσωματωμένη στο GUI. Η πιο πρόσφατη έκδοση του αυτή τη στιγμή είναι το elementary OS 7.

Κατεβάστε το elementary OS

Ποια είναι τελικά η καλύτερη διανομή Linux για αρχάριους;

Βασικά, η επιλογή είναι δική σας, αλλά εξετάζοντας όλες τις περιπτώσεις, προτείνουμε να δοκιμάσετε το Linux Mint. Διαθέτει ένα περιβάλλον εργασίας χρήστη που μοιάζει πολύ με τα Windows για ευκολότερη μετάβαση και δεν συλλέγει καθόλου τα δεδομένα σας, οπότε μπορείτε να το χρησιμοποιείτε με τη σιγουριά ότι οι προσωπικές σας πληροφορίες δεν θα καταλήξουν σε κάποιον διακομιστή για να πωληθούν σε διαφημιστές...

Ποια διανομή Linux για αρχάριους είναι κατάλληλη για εσάς;

Τελικά, η καλύτερη διανομή Linux για εσάς είναι αυτή που θα σας φαίνεται πιο οικεία. Ορισμένες από τις επιλογές της λίστας έχουν διεπαφές που είναι πολύ πιο κοντά σε παλαιότερες εκδόσεις των Windows, ώστε να διευκολύνεται η εκμάθηση κάτι καινούργιου. Άλλες επιτρέπουν διπλή εκκίνηση (dual boot), ώστε να μπορείτε να εναλλάσσεστε μεταξύ των λειτουργικών συστημάτων όταν θέλετε να ασχοληθείτε με το Linux ή να κάνετε κάποια εργασία στα Windows (ή να παίξετε και το αγαπημένο σας παιχνίδι). Ίσως να θέλετε να επιλέξετε μια έκδοση Linux που υποστηρίζεται από μια μεγάλη διαδικτυακή κοινότητα προγραμματιστών και χρηστών - αυτή είναι το Ubuntu. Με αυτόν τον τρόπο, αν έχετε οποιοδήποτε πρόβλημα με την εγκατάσταση, τη λήψη προγραμμάτων ή απλά έχετε ερωτήσεις, θα μπορείτε να βρείτε λύσεις και απαντήσεις.

Είναι δύσκολη η εγκατάσταση εφαρμογών στο Linux;

Παλαιότερα ήταν δύσκολο να εγκαταστήσετε προγράμματα στο Linux, αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Παρότι κάποια πράγματα εξακολουθούν να είναι λίγο πολύπλοκα, πλέον σχεδόν όλες οι διανομές διαθέτουν καταστήματα εφαρμογών. Αυτά καθιστούν την εγκατάσταση νέων προγραμμάτων τόσο απλή!

Μπορείτε να πάρετε περισσότερα από το Linux απ' ό,τι από τα Windows ή το MacOS;

Ναι, μπορείτε να κερδίσετε πολλά περισσότερα από το Linux αν ξέρετε από προγραμματισμό. Αλλά αυτό ισχύει και για τα Windows και την PowerShell. Και με τα δύο λειτουργικά συστήματα, δεν χρειάζεται να γνωρίζετε τα μυστικά για να κάνετε τη δουλειά σας.

Γιατί λοιπόν να “μετακομίσετε”; Για αρχή, το Linux είναι πολύ πιο ασφαλές από τους ανταγωνιστές του. Επίσης, το Linux, σε αντίθεση με τα Windows 11, θα τρέξει σχεδόν σε κάθε υπολογιστή που έχετε τριγύρω. Κι αυτό γιατί το Linux δεν απαιτεί πολλά από έναν υπολογιστή...

Και με τα προγράμματα τι γίνεται; Δεδομένου ότι τα περισσότερα προγράμματα είναι πλέον διαθέσιμα online, υπάρχει λιγότερη ανάγκη να έχετε Windows για να τρέξετε ένα πρόγραμμα (ακόμη και το Adobe PhotoShop). Πράγματι, προχωράμε σε έναν κόσμο όπου το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα πρόγραμμα περιήγησης στο διαδίκτυο για να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια online εφαρμογή.

Σε αντίθεση με τα Windows, όπου οι μόνες πραγματικές επιλογές σας σήμερα είναι τα Windows 10 ή 11, υπάρχουν δεκάδες διανομές Linux. Επιπρόσθετα, υπάρχουν και αρκετές διαφορετικές επιφάνειες εργασίας, η κάθε μία με τη δική της ξεχωριστή εμφάνιση και αίσθηση. Για να αναφέρουμε μερικές: KDE, GNOME, Cinnamon, Lxde, Xfce και πολλές άλλες. Οι περισσότερες διανομές έχουν ένα βασικό περιβάλλον εργασίας (π.χ το Ubuntu και το Fedora έχουν το GNOME, το OpenSUSE 15.5 έχει το KDE, κοκ) αλλά δίνουν επίσης τη δυνατότητα να επιλέξετε ένα άλλο περιβάλλον. Π.χ. στο Ubuntu υπάρχουν οι λεγόμενες "γεύσεις", δηλαδή εκδοχές του Ubuntu με άλλο περιβάλλον. Δείτε για παράδειγμα το Ubuntu Budgie 23.04.

Μπορείτε να εκτελέσετε προγράμματα Windows σε Linux;

Αν εξακολουθείτε να χρειάζεστε κάποια προγράμματα των Windows, μπορείτε να δοκιμάσετε το Crossover Linux (δωρεάν δοκιμή αλλά μετά κοστίζει 74 ευρώ) για να τα εκτελέσετε στο Linux. Σε καμία περίπτωση δεν θα τρέξει όλες τις εφαρμογές των Windows, αλλά τρέχει πολλές από αυτές εκπληκτικά καλά. Επίσης, ορισμένα προγράμματα της Microsoft είναι πλέον διαθέσιμα εγγενώς στο Linux, π.χ. το πρόγραμμα περιήγησης Edge και το Teams.

Μπορείτε επίσης να δείτε το Windows 365 Cloud PC, μια πλήρη επιφάνεια εργασίας με Windows 10 ή 11 που βασίζεται στο cloud, από το Linux. Αυτή η συνδρομητική υπηρεσία κοστίζει αρκετά. Ή, δωρεάν, μπορείτε να εκτελέσετε το Microsoft 365 για το διαδίκτυο (πρώην Office 365), το οποίο σας παρέχει πρόσβαση σε ένα υποσύνολο των λειτουργιών του Word, του Excel, του PowerPoint, του Outlook και του OneNote.

Χρειάζεστε λογισμικό ασφαλείας σε desktop Linux;

Όχι! Πράγματι, ενώ το Linux είναι πολύ πιο ασφαλές από τα Windows, δεν είναι εντελώς απρόσβλητο από επιθέσεις. Όμως, αυτές οι επιθέσεις τείνουν να είναι πολύ πιο σπάνιες από αυτές που πλήττουν τα Windows ή το macOS.

Τούτου λεχθέντος, θα πρέπει να έχετε ένα τείχος προστασίας (firewall), που όμως το Linux διαθέτει ενσωματωμένο. Αν πάλι επιμένετε, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο εγκατάστασης του ESET Endpoint AntiVirus για Linux ή το ανοικτού κώδικα και δωρεάν ClamAV.

Υπάρχουν κι άλλες διανομές Linux;

Και βέβαια. Οι διανομές Linux είναι κυριολεκτικά δεκάδες. Δείτε σχετικά το άρθρο Που θα βρω/κατεβάσω μια διανομή Linux; Ποιες είναι οι σημαντικότερες;