Edubuntu: Το Linux στην τάξη (και στο σπίτι)

Αν ψάχνετε για ένα λειτουργικό σύστημα ανοιχτού κώδικα που είναι ιδανικό για μαθητές κάθε ηλικίας, το Edubuntu είναι αυτό που χρειάζεστε. Ο στόχος του είναι να φέρει την ελευθερία του Linux και του ανοικτού κώδικα στην τάξη. Δεν περιορίζεται όμως στους χώρους των σχολείων γιατί πρόκειται για μια εξαιρετική πλατφόρμα για παιδιά (όλων των ηλικιών) στο σπίτι!

Η περιγραφή του Edubuntu είναι πολύ απλή: Είναι ένα λειτουργικό σύστημα με όσο λογισμικό χρειάζεστε για να μάθετε. Είτε θέλετε να επικεντρωθείτε στα μαθηματικά, την επιστήμη, την τέχνη, τις κοινωνικές επιστήμες ή την τεχνολογία, το Edubuntu έχει μια λύση.

Όπως υποδηλώνει το όνομα, το Edubuntu βασίζεται στο Ubuntu, είναι κατά κάποιον τρόπο ένα "παιδί" του. Για την ακρίβεια, η όψη και η εμφάνισή του είναι ίδια με το Ubuntu 23.04. Για παράδειγμα, το περιβάλλον εργασίας GNOME είναι ίδιο με το Ubuntu, απλώς υπάρχουν περισσότεροι εκκινητές στο dock και οι εφαρμογές ομαδοποιούνται κατάλληλα (πχ "Μαθηματικά", Science, κλπ). Το Edubuntu είναι πλέον μια από τις επίσημες "γεύσεις" του Ubuntu, με τη σφραγίδα της Canonical (η εταιρεία που αναπτύσσει το Ubuntu), πράγμα που σημαίνει ότι προσφέρει το ίδιο επίπεδο φιλικότητας και σταθερότητας που συναντάτε στο "μητρικό" λειτουργικό σύστημα.

Οι παλιότεροι θα θυμούνται ότι όταν πρωτοεμφανίστηκε  το Edubuntu, ονομαζόταν Ubuntu Educational Edition και αναπτύχθηκε με τη βοήθεια εκπαιδευτικών για χρήση στην τάξη και στο σπίτι. Αυτό έγινε μέχρι την έκδοση 14.04 τον Απρίλιου του 2014, οπότε η ανάπτυξη σταμάτησε. Eννέα χρόνια αργότερα, το Edubuntu επιστρέφει, όμως η διανομή συντηρείται πλέον από την ομάδα που βρίσκεται πίσω από το Ubuntu Studio (το οποίο είναι προσανατολισμένο στην παραγωγή μουσικής και βίντεο).

Το λογισμικό

Όταν αρχίζετε να ψάχνετε το Edubuntu, συνειδητοποιείτε ότι στην πραγματικότητα είναι απλά το κανονικό Ubuntu Desktop με προεγκατεστημένο εκπαιδευτικό λογισμικό. Αυτό δεν είναι κακό, γιατί είναι εύκολο στη χρήση, αλλά και σταθερό και ασφαλές. Και φυσικά, είναι δωρεάν.

Ανάμεσα σε άλλα, στο Edubuntu θα βρείτε προεγκατεστημένες τις παρακάτω εφαρμογές ανοικτού κώδικα:

• Firefox

• LibreOffice (σουίτα γραφείου)

• Geary (για emails)

• GIMP (για επεξεργασία εικόνας)

• Inkscape (για διανυσματικά σχέδια)

• LibreCAD (εφαρμογή βιομηχανικού σχεδιασμού)

• Tux Paint (ζωγραφική)

• Calibre (εφαρμογή για δημιουργία και ανάγνωση ebook)

• KwordQuiz (κουίζ)

• Scribe (για σελιδοποίηση)

• ULCC (διδασκαλία μέσω εικόνων)

• Marble (εφαρμογή γεωγραφίας με άτλαντα)

• Cantor (για μαθηματικές εξισώσεις)

• Kalgebra (για άλγεβρα)

• Atomix (παιχνίδι χημείας με τα χημικά μόρια )

• Stellarium (εφαρμογή αστρονομίας, βλέπετε και μαθαίνετε για τα αστέρια)

• Chemtool (σχεδιάζετε χημικές δομές)

• Gramps (για γενεαλογικά δέντρα)

• Kgeography (γεωγραφία)

• Tux Typing (δακτυλογράφηση)

Αυτός είναι μόνο ο σύντομος κατάλογος των εφαρμογών που περιλαμβάνονται. Ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια λογισμικού που θα βρείτε στο Edubuntu είναι το GCompris, μια σουίτα εφαρμογών που περιλαμβάνει αρκετές εκπαιδευτικές εφαρμογές προσανατολισμένες τόσο προς τη μάθηση όσο και προς την ψυχαγωγία για ηλικίες από δύο έως 10 ετών. Το GCompris περιλαμβάνει text-to-speech, σύνολα εικόνων με πλήρεις λέξεις, μουσική υπόκρουση, παιχνίδια και άλλα εργαλεία με ένα παιχνιδιάρικο περιβάλλον χρήστη που θα απολάμβανε κάθε παιδί.

Πλεονεκτήματα του Edubuntu

Ένα από τα καλά του Edubuntu είναι ότι η ομάδα ανάπτυξης δεν τροποποίησε το περιβάλλον εργασίας του Ubuntu, το GNOME, ώστε να μοιάζει με ένα παιχνίδι που ανήκει σε νηπιαγωγείο, κάτι που κάνουν πολλά εκπαιδευτικά λογισμικά. Φυσικά, εφαρμογές όπως η GCompris επιλέγουν ένα παιχνιδιάρικο περιβάλλον εργασίας που ταιριάζει στο χέρι ενός μικρού παιδιού, αλλά η επιφάνεια εργασίας του Edubuntu είναι ακριβώς όπως ένα περιβάλλον επιφάνειας εργασίας "για μεγάλους". Αυτό σημαίνει ότι καθώς ένα παιδί μεγαλώνει, θα είναι εξοικειωμένο με το λειτουργικό σύστημα, ανεξάρτητα από την τάξη στην οποία βρίσκεται.

Επίσης, η ομάδα του Edubuntu δεν φαίνεται να έκανε αλλαγές στο βασικό λειτουργικό σύστημα Ubuntu, που εδώ είναι η έκδοση 23.04. Άλλωστε, θα ήταν λάθος να πειράξεις αυτά τα θεμέλια. Η πλατφόρμα Ubuntu είναι σταθερή και αποδίδει πολύ καλά από μόνη της. Η δουλειά της ομάδας είναι κυρίως να κρατήσουν το Edubuntu σε συγχρονισμό με το Ubuntu, ώστε οι ενημερώσεις να είναι απρόσκοπτες, και η επιλογή και ρύθμιση του λογισμικού για να λειτουργήσει το Edubuntu σε ένα δίκτυο στην τάξη.

Και ερχόμαστε στο δυνατό σημείο του Edubuntu, τον Edubuntu Installer. Αυτό είναι το πρόγραμμα εγκατάστασης της διανομής που σου επιτρέπει να ρυθμίσεις το λειτουργικό σύστημα για μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα: Preschool (Νήπια), Primary (Πρωτοβάθμια εκπαίδευση: Δημοτικό), Secondary (Δευτεροβάθμια: Γυμνάσιο/Λύκειο), ή Tertiary (Τριτοβάθμια/Πανεπιστήμια). Κάθε μία από αυτές τις επιλογές εγκαθιστά ένα διαφορετικό σετ εφαρμογών, και ένα ελαφρώς διαφορετικό layout και ταπετσαρία.

Επίσης, η ομάδα του Edubuntu έχει προσθέσει μια εφαρμογή διαχείρισης του μενού (Menu Administrator), με την οποία οι διαχειριστές (δάσκαλοι/γονείς) μπορούν με ένα κλικ να επιλέγουν ποιες εφαρμογές θα είναι διαθέσιμες στους απλούς χρήστες και ποιες θα είναι κρυμμένες.

Σε ποιον απευθύνεται το Edubuntu;

Η απάντηση είναι προφανής… στους μαθητές. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Edubuntu απευθύνεται τόσο σε εκπαιδευτικά ιδρύματα όσο και σε μαθητές. Επειδή το Edubuntu είναι δωρεάν και συνοδεύεται από το μεγαλύτερο μέρος του λογισμικού που μπορεί να χρειαστεί ένας μαθητής, αυτή η διανομή είναι ιδανική για σχολεία. Και επειδή το λειτουργικό σύστημα και οι εγκατεστημένοι τίτλοι λογισμικού είναι δωρεάν, όλοι κερδίζουν. Επιπλέον, επειδή βασίζεται στο Ubuntu, υπάρχουν χιλιάδες επιπλέον εφαρμογές που μπορούν να εγκατασταθουν.

Σε κάθε περίπτωση, κατεβάστε το αρχείο ISO του Edubuntu, δοκιμάστε και αποφασίστε!