Celtx: Εργαλείο pre-production για να γράψεις το δικό σου σενάριο!

UPD: Το 2016, η εταιρεία πίσω από το Celtx σταμάτησε την υποστήριξη της desktop εφαρμογής. Πλέον το Celtx προσφέρεται μόνο ως cloud λύση επί πληρωμή. Για εναλλακτικές, μπορείτε να δοκιμάσετε να εγκαταστήστε κάποια παλιά έκδοση του Celtx (δείτε εδώ) ή να δοκιμάσετε μια εξίσου καλή εφαρμογη το Trelby.

--------- Για ιστορικούς λόγους, αφήνουμε το παρακάτω κείμενο όπως ήταν αρχικά -----------

Κρύβετε έναν συγγραφέα μέσα σας; Tο Celtx (που προφέρεται ως 'keltics') είναι μια σουίτα pre-production, δηλαδή το κατάλληλο εργαλείο για να γράψετε μυθιστορήματα, σενάρια ή θεατρικά έργα ή ακόμα και σενάρια για κόμικς.

Το Celtx τρέχει σε Linux, OS Χ και Windows και υπόκειται σε άδεια Mozilla Public License. Επομένως, η χρήση και αναδιανομή του Celtx είναι ελεύθερη ενώ η υποστήριξη παρέχεται μέσα από forums και email. Δεν θα το βρείτε όμως στα αποθετήρια, αλλά πρέπει να το κατεβάσετε από το site της εφαρμογής, αφού πρώτα δώσετε ένα έγκυρο email και επιβεβαιώσετε την εγγραφή σας. Κατόπιν, αποσυμπιέζετε το συμπιεσμένο αρχείο και τρέχετε το celtx που βρίσκεται μέσα στο νέο φάκελο που θα προκύψει.

Το Celtx έχει στόχο σαν στόχο τη δημιουργία θεατρικών ή κινηματογραφικών έργων, αν και είναι τόσο προσαρμόσιμο που μπορεί να χρησιμεύσει και για βιβλία ή εκπομπές ραδιοφώνου. Δηλαδή, η εφαρμογή έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει την δημιουργία σεναρίων, χαρακτήρων και σκηνών ενώ προσφέρει και λειτουργίες διαχείρισης έργου με τη μορφή ημερολογίου. Όταν τρέξουμε την εφαρμογή, εμφανίζεται μια όμορφη αρχική οθόνη, η οποία δεν μπορεί να κρύψει ό,τι το Celtx είναι γραμμένο πάνω στο Mozilla με XUL, αν και οι προγραμματιστές έχουν προσπαθήσει να της δώσουν τα στοιχεία εκείνα που κάνουν μια νέα εφαρμογή να ξεχωρίζει. Εκεί επιλέγετε ένα από τα έτοιμα δείγματα σεναρίων (για να μπείτε στο πνεύμα της εφαρμογής) ή ξεκινάτε ένα νέο project.

Ο καλύτερος τρόπος για να δει κανείς τα χαρακτηριστικά του Celtx είναι να ανοίξει το δείγμα “The Wizard of Oz” (στην αντίθετη περίπτωση, αν δημιουργήσουμε ένα νέο project θα καταλήξουμε με μια σειρά από κενά πλαίσια). Στο πάνω αριστερό πλαίσιο του παράθυρου υπάρχει το Project Library, μια λίστα όπου επιλέγουμε τις διαφορετικές όψεις του project: το σενάριο, τη σελίδα του τίτλου, τους χαρακτήρες, τις λεπτομέρειες των σκηνών, τον προγραμματισμό του έργου και τις αναφορές.  Γενικά, όλα είναι ταιριαστά, η διαρρύθμιση κάνει σωστή χρήση του διαθέσιμου χώρου χωρίς να γεμίζει το παράθυρο και να μας αποσπά από την πραγματική δουλειά, δηλαδή το γράψιμο.

Γράφοντας το σενάριο

Ο επεξεργαστής σεναρίου του Celtx είναι ικανότατος, μορφοποιώντας το κείμενο με διάφορους τρόπους για διάλογο, δράση και σημειώσεις. Φυσικά, παρέχει τα βασικά εργαλεία στυλιζαρίσματος (έντονα γράμματα, πλάγια, υπογραμμισμένα) ενώ η (αγγλική) ορθογραφία ελέγχεται από ενσωματωμένο spellchecker.

Ένα όμορφο στοιχείο είναι ό,τι καθώς προσθέτουμε χαρακτήρες στο σενάριο, προστίθενται αυτόματα κατάλληλες εγγραφές στην καρτέλα Character Catalog. Στην τελευταία μπορούμε να αντιστοιχίσουμε εικόνες στον κάθε χαρακτήρα, να γράψουμε σημειώσεις για τα κίνητρα ή τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και να απαριθμήσουμε τα γνωρίσματα της προσωπικότητάς του. Όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα όταν δουλεύουμε σε ένα συνεργατικό project με άλλους και θέλουμε να είμαστε σίγουροι ό,τι έχουμε όλοι την ίδια 'οπτική' πάνω στο σενάριο, ιδιαίτερα όσον αφορά στο πως θα πρέπει να συμπεριφερθεί ο κάθε χαρακτήρας.

Η καρτέλα Scene Details επιτρέπει να αντιστοιχίσουμε κεντρικά γεγονότα, συμμετέχοντες χαρακτήρες και διαθέσεις σε κάθε στιγμή της παραγωγής, και καθώς αναπτύσσεται το σενάριο μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την καρτέλα Schedule (το ημερολόγιο που αναφέραμε πριν) προκειμένου να καταγράψουμε πράγματα που πρέπει να γίνουν, ημέρες 'γυρισμάτων' κλπ. Όταν τελειώσουμε με το σενάριο, τους χαρακτήρες και τους ηθοποιούς, υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας μιας αναφοράς που απεικονίζει ανάγλυφα τη βασική διάρθρωση της παραγωγής μας. Από εδώ μπορούμε να δούμε λίστες με απαιτούμενα υλικά, όπως σκηνικά, μουσική, εικόνες, ζώα ή και κασκαντέρ αν πρόκειται να 'γυρίσουμε' μια ταινία στο στυλ των αντίστοιχων του Bruce Lee.

Το Celtx διευκολύνει ακόμα και την online διανομή και δημοσίευση μιας παραγωγής, αφού έχει τη δυνατότητα να εξάγει τα σενάρια σε HTML και PDF αρχεία. Ιδιαίτερα σημαντική δυνατότητα είναι η αποθήκευση των σεναρίων στο cloud, στους servers της Celtx και το αντίστοιχο forum είναι γεμάτο από τέτοια έργα που είναι σε προ-παραγωγή. Προς το παρόν, η τεκμηρίωση είναι μικρής έκτασης με μερικά βοηθητικά κείμενα στο forum του Celtx, αν και η χρήση του είναι τόσο απλή που δεν θα δημιουργήσει ιδιαίτερα προβλήματα.

Yπάρχουν αρκετοί συγγραφείς στο Διαδίκτυο που συγκρίνουν το Celtx με το Final Draft, που θεωρείται το στάνταρντ της βιομηχανίας για την δημιουργία σεναρίων. Αλλά ακόμα κι αν δουλεύουμε σε ένα σχετικά μικρό σενάριο, όπου δεν χρειαζόμαστε την πλειάδα στοιχείων του Celtx, αξίζει να το δοκιμάσουμε. Η δυνατότητα οργάνωσης των χαρακτήρων, των σκηνών και εν τέλει του ίδιου του σεναρίου διευκολύνει πραγματικά την παρακολούθηση της ανάπτυξης όλης της παραγωγής. Ένα μεγάλο μπράβο στους developers και την κοινότητα που έφτιαξαν μια καταπληκτική και "διαφορετική" ανοικτού κώδικα εφαρμογή.