Παιχνίδια και λίνουξ

Εκτός από τα αρχαία παιχνίδια τού Unix που μάς έρχονται από την μακρινή δεκαετία τού 70, δηλαδή πριν τον spectrum και το IBM PC και τα οποία παίζουν βεβαίως μια χαρά στο λίνουξ ήδη στις απαρχές του, υπάρχει σήμερα ένα τεράστιο πλήθος παιχνιδιών που παίζει.

Μια πρώτη κατηγορία είναι τα ιθαγενή ανοικτού κώδικα παιχνίδια. (πχ The Battle for Wesnoth)
Μια δεύτερη κατηγορία είναι τα νοσταλγικά παιχνίδια που παίζουν μέσω εξομοιωτών (emulators) όπως το DOSBox, και αξίζει να αναφέρουμε το ScummVM που παίζει ένα απίστευτο πλήθος παλιών adventures με υποδειγματικό τρόπο. Η δυνατότητα τού λίνουξ σε παλιά παιχνίδια έχει δώσει την ιδέα για  αυτήν την παιχνιδομηχανή.
Μια τρίτη κατηγορία είναι τα αμέτρητα παιχνιδάκια που παίζουν στού φυλλομετρητές.
Μία τέταρτη δυνατότητα είναι να παίξει εμπορικά παιχνίδια ακόμα και καινούργια μέσω τού Wine. Αν και Wine σημαίνει Wine Is Not an Emulator, μπορεί κάποιος να το κατατάξει στούς εξομοιωτές. Αλλά υπάρχει κόσμος που για παράδειγμα παίζει Starcraft 2. Βεβαίως το Wine παραμένει λογισμικό σε alpha (ακόμα δεν έχει φτάσει την φάση beta) και δεν μπορεί κάποιος να βασίζεται σε αυτό.
Τέλος δεν λείπουν τα ιθαγενή κλειστά εμπορικά παιχνίδια. Η αρχή έγινε το 1998 με παιχνίδα όπως το Sid Meier's Alpha Centauri. Υπήρξε αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον το 1998 αλλά δυστυχώς γρήγορα έγινε φανερό ότι η Microsoft κέρδισε το παιχνίδι τότε και αντί να έχουμε περισσότερα παιχνίδια αυτής τής κατηγορίας με το χρόνο είχαμε λιγότερα. Αλλά τα τελευταία χρόνια υπάρχει πάλι μεγάλο ενδιαφέρον. Θα έχετε ίσως ακούσει για τα Humble Indie Bundle. Αυτό ξεκίνησε το 2010 και βγαίνει σε windows, mac και linux, και έχει προκαλέσει εντύπωση η μεγάλη συμμετοχή τού λίνουξ. Δυσανάλογη με το μερίδιο τής αγοράς και ενδεικτικό τών δυνατοτήτων μιας εταιρείας να μπει σε ένα χώρο με πολύ μικρότερο ανταγωνισμό (ακόμα) και άρα κέρδη πολύ μεγαλύτερα αναλογικά με το μέγεθος τής αγοράς.



Η Canonical επίσης έχει καταβάλει προσπάθειες να γεμίσει με παιχνίδια το αποθετήριο τού Ubuntu αλλά έχουμε και τις πρόσφατες δηλώσεις από την Valve που δείχνει να θέλει να απεξαρτηθεί από τα Windows.

Τα υπάρχοντα παιχνίδια είναι ένα θέμα, αλλά ένα ίσως πιο σημαντικό θέμα είναι η ανάπτυξη τής υποδομής που απαιτείται. Η κύρια απαίτηση στα σύγχρονα παιχνίδια είναι τα γραφικά. Για την επεξεργασία τών γραφικών χρησιμοποιούμε ειδικές μονάδες, τις GPU (σε αντιδιαστολή με τις CPU), και συνήθως μιλάμε για «κάρτες γραφικών».

Ο πυρήνας που χειρίζεται την κάρτα είναι ο λεγόμενος οδηγός και στο λίνουξ είναι άρθρωμα τού πυρήνα. Οι εφαρμογές δεν επικοινωνούν κατευθείαν με αυτό αλλά χρησιμοποιούν μια εργαλειοθήκη που οι δύο βασικές είναι η OpenGL και το DirectX. Η OpenGL παίζει σε όλα τα λειτουργικά, ενώ η DirectX είναι τής Microsoft και παίζει στα Windows. Ηρωϊκότατα το wine έχει καταφέρει να προσφέρει αξιοθαύμαστη υποστήριξη τού DirectX στο λίνουξ. Η OpenGL δεν υστερεί σε επιδώσεις και κυριαρχεί σε επαγγελματικές εφαρμογές, ενώ η DirectX κυριαρχεί στα παιχνίδια.
Το λογισμικό που όμως βασίζονται τα παιχνίδια είναι οι λεγόμενες μηχανές (game engines).

Παραδοσιακά το λίνουξ υστερούσε πολύ σε αυτό το ανώτερο επίπεδο. Για πρώτη φορά μπορούμε να πούμε ότι καλύπτει το χαμένο έδαφος. Η πιο καινούργια και μάλλον καλύτερη μηχανή η Unigine παίζει και στο λίνουξ. Ταυτοχρόνως υπάρχει για πρώτη φορά μεγάλο ενδιαφέρον να μεταφερθούν οι μηχανές στο λίνουξ. Οπότε μιλάμε για μια μεγάλη παραδοσιακή υστέρηση τού λίνουξ αλλά που προσφάτως έχει ουσιαστικά ξεπεραστεί. Το λίνουξ είναι πολύ πιο κοντά από όσο νομίζει ο πολύς κόσμος να εξελιχθεί σε παιχνιδομηχανή! (Ήδη έχουν εκφραστεί και απόψεις παιχνιδομηχανών σαν το Xbox με λειτουργικό Andoid)

Καθώς ξεπερνιέται ουσιαστικά το θέμα τής ανώτερης υποδομής, το ευαίσθητο σημείο είναι ο πυρήνας. Εδώ η υποστήριξη μπορεί να διαφέρει από υλικό σε υλικό. Το μεγαλύτερο ζήτημα τού Linux είναι η GPL άδεια με την οποία εκδίδεται. Αυτό δεν επιτρέπει να ανακατευθεί με κλειστό λογισμικό. Αυτό στην πράξη δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν κλειστοί οδηγοί. Σημαίνει όμως ότι οι κλειστοί οδηγοί πάντα θα είναι μια προβληματική υπόθεση την οποία ο χρήστης θα πρέπει να έχει σοβαρό κίνητρο για να μην την αποφύγει. Οι τρεις κύριες εταιρείες είναι οι nVidia, AMD και intel. Τα παρακάτω είναι γενικά συμπεράσματα που καταλαβαίνει κανείς και δεν ισχύουν σε κάθε περίπτωση. Ανάμεσα στα προϊόντα τής ίδιας εταιρείας υπάρχουν μεγάλες διαφορές και μοντέλα να υποστηρίζονται καλά ενώ άλλα καθόλου.

nVidia
Έχει αρκετά καλούς κλειστούς οδηγούς που προσφέρει αντίστοιχες επιδόσεις με αυτές στα Windows. Δυστυχώς δεν συνεργάζεται καλά στην δημιουργία ανοικτών οδηγών. Παρόλα αυτά η κοινότητα έχει κάνει μια ηρωϊκή προσπάθεια να φτιάξει ανοικτούς οδηγούς με την εταιρεία όχι μόνο να μην βοηθάει αλλά να προσπαθεί να το εμποδίσει. Όποιος θέλει τις ανώτερες επιδώσεις και δεν τον πειράζει να έχει τα μειονεκτήματα ενός κλειστού οδηγού η nVidia φαίνεται η καλύτερη επιλογή.

AMD
Επίσης βγάζει κλειστούς οδηγούς αλλά με την διαφορά ότι είναι χάλια και έχει πολύ κατώτερες επιδώσεις από όσο στα Windows. Τα καλά νέα είναι ότι είναι λίγο περισσότερο συνεργάσιμη στο θέμα τών ανοικτών οδηγών, όχι όμως πλήρως συνεργάσιμη. Οι επιδόσεις και τα προβλήματα φυσικά ποικίλουν αλλά μπορεί να έχει καλύτερες επιδόσεις στούς ανοικτούς οδηγούς σε σχέση με την nVidia.

intel
Βγάζει ανοικτούς οδηγούς. Έτσι (σε όσα μοντέλα τουλάχιστον ισχύει αυτό) έχει άριστη υποστήριξη στο λίνουξ. Τα άσχημα νέα είναι πώς (προς το παρόν) παίζει σε κατώτερη κατηγορία σε σχέση με nVidia/AMD. Αν κάποιος θέλει να αποφύγει τα μειονεκτήματα τών κλειστών οδηγών η intel έχει μάλλον την καλύτερη σχέση απόδοση/κόστος.

Ένα μεγάλο ερώτημα είναι γιατί οι εταιρείες αρνούνται να προσφέρουν ανοικτούς οδηγούς. Κατ' αρχήν καθόλου δεν ισχύει ότι δεν θέλουν να διαρρεύσουν γνώσεις σχετικά με το υλικό (βιομηχανικά μυστικά). Η τεχνολογία κατασκευής είναι εντελώς διαφορετικό θέμα από την δυνατότητα προγραμματισμού τού υλικού που ουσιαστικά είναι ο ανοικτός οδηγός. Επίσης δεν υπάρχει κανένα (φανερό) οικονομικό όφελος αφού το προϊόν είναι το υλικό και όχι ο οδηγός ως λογισμικό. Μπορώ να δω κυρίως τρεις λογικές αιτίες.

α) Υπόγειες συμφωνίες
β) Πατέντες
γ)  Προσχεδιασμένη αχρήστευση
Για το (γ) να πω ότι υπάρχουν περιπτώσεις παλιών μοντέλων που ήδη οι ανοικτοί οδηγοί έχουν ξεπεράσει τούς κλειστούς σε δυνατότητες, προσφέροντας χαρακτηριστικά που δεν υπήρχαν στην εποχή τους. Βεβαίως και πάλι οι νεώτερες κάρτες έχουν καλύτερες επιδόσεις αλλά με τούς ανοικτούς μειώνεται κάπως η ανάγκη αγοράς νεώτερου υλικού.

Είναι κάπως εκνευριστικό να βλέπει κάποιος αρκετούς να υποστηρίζουν την πολιτική τών κλειστών οδηγών την στιγμή που όλες οι πιθανές αιτίες στρέφονται ευθέως (ούτε καν εμμέσως) εναντίων τού κοινού, ενώ οι δικαιολογίες δεν έχουν καμμία σχέση με την πραγματικότητα.

Από την άλλη είναι φανερό ότι μια εταιρεία που προσφέρει ανοικτούς οδηγούς έχει σοβαρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η αγορά τού Linux και με την βοήθεια τού Android μεγαλώνει ταχύτατα και επίσης σίγουρα θα υπάρξει πίεση από εταιρείες που θα θέλουν να ανοιχτούν πέρα από τα Windows.

Το πρόβλημα τών κλειστών οδηγών στο λίνουξ δεν αναμένεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια αλλά αντιθέτως να χειροτερεύσει με τις εξελίξεις όπως το wayland.

Ένα άλλο ζήτημα είναι οι μηχανές ανοικτού κώδικα. Αυτές γενικά βρίσκονται ακόμα σε κατώτερο επίπεδο. Κάποιες έχουν προκύψει σαν απομίμηση κλειστών (πχ απομιμήσεις Settlers 2 και Theme Hospital ), ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχουν ανοίξει απαρχαιωμένες κλειστές μηχανές. Κατά την γνώμη μου το κύριο βάρος τής κοινότητας ανοικτού κώδικα (σε σχετικό εγχείρημα) πρέπει να πέσει στο και γύρω από το Blender.

Τα παιχνίδια κατά την γνώμη μου είναι ένας πολύ καλός δείκτης τής πορείας τού λίνουξ και σίγουρα είναι ευχάριστη η πρόοδος αλλά σε καμμία περίπτωση δεν είναι ο δρόμος προς την επιτυχία τού λίνουξ. Το κύριο βάρος για να δούμε καλύτερη αποδοχή τού λίνουξ πρέπει να είναι οι προσφορά λύσεων σε επιχειρήσεις, στην εκπαίδευση και στο κράτος και σε κάθε περίπτωση το ζήτημα πρέπει να είναι η διάδοση τού ελεύθερου λογισμικού, όχι απλά ενός πυρήνα. Το να επιλέξει κάποιος έναν διαφορετικό φυλλομετρητή από τον ΙΕ είναι πολύ ευκολότερο βήμα αλλά πολύ σημαντικό που βοηθάει να κρατηθεί το διαδίκτυο ελεύθερο από χαρακτηριστικά κλειστά που μόνο κλειστοί φυλλομετρητές με ολιγοπωλιακό τρόπο θα έχουν πρόσβαση.